De Stem van de Wadden
Hoe ontdekken we wat het Waddengebied zèlf wil?
Kunnen we daarvoor natuuropstellingen inzetten?
Natuuropstellingen zijn een innovatieve methode om inzicht te krijgen in de dynamiek van ecosystemen zoals het Waddengebied. Conform de aanpak bij familieopstellingen of organisatieopstellingen, waarin relaties en spanningen binnen een familie of organisatie inzichtelijk worden gemaakt, benadert een natuuropstelling de natuur als een geheel van verbonden elementen. Dieren, planten, de elementen en menselijke activiteiten worden gezien als onderdelen van een levend geheel, waarin harmonie kan worden hersteld.
foto: Natasja Vugts
Hoe werkt een natuuropstelling ‘de Stem van de Wadden’?
Bij een opstelling wordt een bepaald vraagstuk onderzocht. Hierbij vertegenwoordigen professionele deelnemers specifieke elementen van het ecosysteem, zoals een bedreigde diersoort, een rivier of een menselijke ingreep. In een fysieke ruimte nemen de representanten intuïtief posities in ten opzichte van elkaar. Hierbij stemmen ze zich af op een groter veld van informatie. Door interacties te observeren en te begeleiden worden verborgen verbanden en spanningen binnen het ecosysteem zichtbaar. Nieuwe invalshoeken en oplossingen voor complexe ecologische vraagstukken ontstaan. Dit proces kan niet alleen leiden tot nieuwe inzichten en mogelijkheden oplossingen, maar draagt ook bij aan herstel van de balans.
‘We can’t solve problems by using the same kind of thinking we used when we created them.’ Albert Einstein
Waaraan kan deze innovatieve aanpak bijdragen?
- Het maakt zichtbaar hoe verschillende onderdelen van het Waddengebied – zoals dieren, planten en menselijke activiteiten – elkaar beïnvloeden en samen de balans in het ecosysteem bepalen. Zo wordt duidelijke welke keuzes of beheermaatregelen het meest duurzaam of effectief zijn voor een gezond Waddengebied.
- Opstellingen brengen een beweging op gang richting balans en harmonie, wat flora, fauna en menselijk welbevinden ten goede komt.
- Ondersteuning van onderzoek: Ze bieden vernieuwende invalshoeken voor wetenschappelijke studies en beleid.
- Voorbereiding op juridische veranderingen: Als de Waddenzee in de toekomst rechtspersoonlijkheid krijgt, kunnen opstellingen informatie geven om de Waddenzee mee te vertegenwoordigen.
De opstelling over de blauwe kiekendief (dec ’24) laat onder andere zien dat de blauwe kiekendief zijn kompas kwijt is door de aanwezigheid van straling (GPS, 4G, 5G) en doordat overheersende winden zijn veranderd ten gevolge van klimaatverandering. Ook de vluchtroutes zijn volgens de opstelling verstoord door straling.
Welke vragen kun je stellen bij zo’n systeemopstelling?
- Komt dode perenbomen plaatsen in de Waddenzee op lange termijn ten goede aan de balans van het ecosysteem. Zo ja, wat is de beste locatie hiervoor?
- Is het ecologisch verantwoord om zeehonden te bejagen vanwege hun eventuele impact op de totale hoeveelheid vis?
- Op welke locatie brengt een hoogspanningskabel kabel zo min mogelijk schade aan de natuur?
Wat is anders aan een natuuropstelling?
Een natuuropstelling haalt inzichten uit een groter geheel, ook wel “Nature Intelligence” genoemd. Dit gaat verder dan wat mensen kunnen bedenken, maar komt vanuit de intuïtie en het hart. Zo opent het nieuwe mogelijkheden.
Bij een opstelling gericht op een Waddenvraagstuk werken we met 6 tot 10 professionele representanten. Zij zijn gewend intuïtief te werken en informatie vanuit het grotere geheel door te geven waarbij de persoonlijkheid zo min mogelijk in de weg zit. Heeft jouw organisatie een vraag waarop het antwoord niet gemakkelijk te vinden is? Overweeg dan om het vanuit een groter perspectief te bekijken met een natuuropstelling. Neem je contact op om de mogelijkheden te bespreken?